1. Ay Bebek Gelişimi
İlk aylarda baş ve boyun kontrolünün kazanılması önemli bir aşamadır. Baş ve boyun kontrolü, birinci ayın sonunda kazanılmaya başlar. Bebeğiniz yüzükoyun yatarken başını 1-2 saniye kaldırır.
Bu dönemde haz duymak için basit hareketleri denemeye başlar. Elini hareket ettirir ve bu hareketten memnun kalarak hareketi tekrarlar. Bacaklarını neşe ile tekrar tekrar vurur. Bu hareketleri tesadüfen oluşturduğu hareketlerdir. Elleri genelde yumruk biçimindedir.
Bilişsel gelişim
Reflekslerin kullanıldığı bu dönmede, bebeğiniz yaşama refleksleri ile uyum sağlar. Doğuştan getirdiği emme refleksi çok kuvvetlidir. Ağzına oyuncak veya eli değdiğinde hemen emmeye başlar. Meme başını diğer nesnelerden ayırt edebilir.
Bebeğiniz doğumdan sonra bakışlarını 20-25 cm ötesindeki nesnelere odaklayabilir. Görme bulanıktır. Yavaş hareket eden bir nesneyi gözleriyle takip edebilir, anacak sık sık gözden kaçırır. Parlak ışığa göz bebekleri tepki vererek gözlerini kırpar.
Bebeğiniz 1 aylık olduğunda iki gözünü birlikte hareket ettirebilir ve göz ucuyla nesneleri görebilir. Görme hala bulanıktır. Görme alanı içindeki annesine bakar fakat annesi görme alanından çıktığında başka tarafa bakmaya başlar. Yani gözünün önünden kaybolan nesnelerin takibini yapamaz. Bu durum nesne devamlılığı ile ilgilidir.
Doğumdan sonra bebeğiniz işitebildiği sesleri duyduğunu belli eder, ancak sesin nerden geldiğini araştıran yani o yöne bakan bir davranış göstermez. Yüksek bir ses duyduğunda irkilir.
Bebeğiniz 1 aylık iken kadın sesi ile tiz tezleri duymaktan hoşlanır. Annesinin sesini duyduğunda o yöne doğru döner.
Bebekler yeni doğduklarında koku alma duyuları oldukça gelişmiştir. İlk birkaç gün içinde anne ve babasının kokusunu tanır. Annesinin memelerini diğer kadınların memelerinden ayırt edebilir.
Bu dönemde bebek kendi bedeniyle içinde bulunduğu dünya arasındaki sınırı bilemez.
Dil gelişimi
Birinci aydan onuncu aya kadar olan dönem konuşma öncesi dönemdir. Bu aylar içinde bebeklerde dil edinimi aşama aşama gerçekleşmektedir.
Dilin kazanılmaya başladığı ilk aylar refleksif dönem olarak adlandırılır. Çünkü bebeğiniz dünyaya refleks adı verilen istemsiz hareketlerle gelir ve davranışlarının çoğu refleksiftir. Doğumdan sonra ortaya çıkan emme ve yutma refleksi konuşma gelişimine en çok katkı sağlayan reflekstir. Bu reflekslerin sürekli tekrarlanması sonucunda konuşma sesi üretimi için gerekli olan solunumu, ağız ve yüz yapılarını kazanır.
Yeni doğan bebeğinizin en yaygın olarak çıkardığı ses, ağlama sesidir. Ünlü seslerin bir kısmı da ağlamanın içindedir. Genelde bu ağlamalar rahatsızlık ve açlık ağlamalarıdır. Birinci ayın sonuna doğru bebeğinizin ağlama sesleri farklılaşmaya başlar. Farklılaşmış ağlamalar ile bebeğinizin; aç, kızgın, mutlu ya da acı içinde olduğunu anlayabilirsiniz. Bu dönemde ağlama dışında, hapşurma, öksürme, hıçkırma ve “gı gı gı” gibi seslerde çıkarır.
Sosyal duygusal gelişim
Yeni doğan bebekte ilk aylarda; ağlama, gülümseme, gülme ile korku, mutluluk, kızgınlık, duygularını gözlemek mümkündür.
Ağlama, yeni doğanın ihtiyaçlarını ifade edebileceği tek yoldur ve yolla iletişime geçmektedir. Bebeğinizin ilk ağlamaları genellikle ihtiyaçlarının giderilmesine yöneliktir. Özellikle ilk altı ay boyunca bebeğinizin ağlamaları açlık ve vücut ısısı ile ilgilidir. Ağlamalarının zamanında ve ilgiyle karşılanması ileriki dönemlerde bu ağlamalarının azalmasına neden olduğu da bilinmektedir.
Gülümseme, yeni doğan bebeğinizin hiçbir sosyal uyaran olmadığı halde göstermiş olduğu bir tepkidir ve gerçek gülümsemeyle karıştırılmamalıdır. Bu gülümsemeler merkezi sinir sisteminden kaynaklanmaktadır ve bir çeşit reflekstir. Doğumu takip eden ikinci ve üçüncü haftada gülümsemeler daha belirgin hale gelir. Bu dönemde bazı seslerin diğerlerinden daha fazla gülümsemeye de yol açtığı görülmektedir. Örneğin; insan sesine çıngırak sesinden daha fazla gülümseme tepkisi verirler. Bu haftalar içinde bebeğiniz beslenmeden sonra ya da hafif uykulu iken gülümseyebilirler.
Yeni doğan bebeğiniz, açlık, acı veren tıbbi müdahaleler, vücut ısısının değişmesi, çok fazla ya da çok az uyarıcının olması gibi hoşuna gitmeyen pek çok duruma genel bir hoşnutsuzluk tepkisi verir. Bu durumlarda göstermiş olduğu hoşnutsuzluğunu ağlayarak belli eder. Bu hoşnutsuzluk, bebeğiniz büyüdükçe daha farklı şekillerde farklı nedenlerle kendini gösterir ve öfkeye dönüşür.
2. Ay Bebek Gelişimi
Hareket-motor gelişim
Bu dönemde bir önceki döneme göre baş ve boyun kontrolü bebeğin kemik ve kaslarının güçlenmesiyle birlikte biraz daha gelişmeye başlar. Bebek kucağa alındığında başını kısa bir süre dik tutabilir.
Gövde kontrolü bu dönemde kazanılmaya başlar. Elinden tutup kaldırıldığında bebek dik pozisyona gelebilmek için çaba harcar. Harcadığı bu çaba gövde kontrolünün bir göstergesidir. Yüzüstü pozisyonda göğsünü kısa bir süre yerden kaldırabilir. Birinci ayda kapalı olan elleri bu ayda artık açıktır.
Bilişsel gelişim
Bu dönemde bebeğiniz bir önceki döneme göre; görme alanı içindeki kişileri artık takip edebilirken aynı zamanda konuşan kişileri de seyrederek bir ses duyduğunda sesin geldiği yöne doğru dönebilir duruma gelmiştir. İki aylık olan bebeğiniz, alıştığı şeylere dokunduğunda onları tanır. Kötü bir koku duyduğunda başını başka yöne doğru çevirir. Elinden düşürdüğü nesneyi arama davranışı göstermez.
Dil Gelişimi
Gığıldama ya da agulama olarak adlandırdığımız bu dönemde bebeğiniz rastgele basit sesler çıkarmaya başlar. Genellikle mutlu olduğu zamanlarda çıkardığı bu sesler “a, u, o” gibi uzatılan ünlü seslerdir. Daha sonra bu seslerin sonuna “h” eklenerek “ah, eh, uh” şeklinde sesler üretebilir. Aynı zamanda bu dönem “s, k, g” gibi yumuşak damak ve gırlak seslerinin de çıkarılmaya başladığı zamandır. Bebeğiniz çıkardığı bu seslerin birçoğunu tekrarlamaz ve ses üretimi refleksiftir. Sizin çıkardığınız seslere de gülerek tepki vererek sesin geldiği yöne doğru bakar.
Sosyal duygusal gelişim
Bu dönemde bebeğinizin ilk haftalarda sosyal olmayan gülümseme tepkisi; sosyal tepkilere dönüşmeye başlar. Bu ilk sosyal tepkisi de insan yüzüne gülümsemesi olarak gözlemlenir. Aynı zamanda kendisiyle konuşulduğunda konuşan kişiye bakarak gülümser.
Bebeğinizin bir önceki dönemde ağlayarak göstermiş olduğu hoşnutsuzluk tepkileri farklılaşarak bu dönemde de devam etmektedir.
Bilişsel gelişim düzeyiyle ilgili olan kahkaha atma bu dönemde başlar. Çünkü çocukta kahkaha tepkisi zihinsel olarak bir takım uyuşmazlıkları fark etmesi sonucunda ortaya çıkar. Örneğin; annesinin sakin yüzüne bakarken annesinin birden değişik sesler çıkararak mimiklerinin değişmesi bebekte kahkaha nedeni olabilir.
3. Ay Bebek Gelişimi
Hareket-motor gelişim
Üçüncü ayda baş ve boyun kontrolü ilk iki aya göre daha da gelişmiştir. Artık kucağa alındığında başını bir dakika kadar dik tutabilir. Gövde kontrolünün kısmen kazanılmasıyla birlikte göğsünü yerden kaldırabilir.
Bu dönemde eline oyuncak verildiğinde oyuncağı tüm avucuyla kavrar ve kısa bir süre tutar.
Bilişsel gelişim
Bebeğiniz üç aylık olduğunda insan yüzlerine ilgi duyar ve annesini tanır. Bir daire içinde hareket eden bir nesneyi gözleriyle takip edebilir. Ellerini seyretmekten çok hoşlanır. Konuşan kişileri seyrederek bir ses duyduğunda sesin geldiği yöne doğru dönebilen bebeğinizin bu gelişimi ikinci ayda başlamış olup bu dönemde de devam etmektedir.
Dil Gelişimi
Gığıldama ya da agulama olarak adlandırdığımız bu dönemde bebeğiniz rastgele basit sesler çıkarmaya başlar. Genellikle mutlu olduğu zamanlarda çıkardığı bu sesler “a, u, o” gibi uzatılan ünlü seslerdir. Daha sonra bu seslerin sonuna “h” eklenerek “ah, eh, uh” şeklinde sesler üretebilir. Aynı zamanda bu dönem “s, k, g” gibi yumuşak damak ve gırlak seslerinin de çıkarılmaya başladığı zamandır. Bebeğiniz çıkardığı bu seslerin birçoğunu tekrarlamaz ve ses üretimi refleksiftir. Sizin çıkardığınız seslere de gülerek tepki vererek sesin geldiği yöne doğru bakar.
Sosyal duygusal gelişim
Bebeğiniz bu döneme gelinceye kadar birisi odaya girince ağlamasını kesme, yaklaşan birinin yerini aramak için bakma, yüzüne bakan kişiye gülümseme, yalnız bırakıldığını anlayınca ağlama gibi toplumsal becerilerin birçok belirtisini göstermektedir.
Bu dönemde bebeğinizde üzüntü ifadeleri görülmeye başlar. Bebekte üzüntü; insan veya nesnelerle olan olumlu ilişkilerinin kesilmesinden dolayı gelişir. Bebekteki üzüntü ifadeleri; ağlama, ağız kenarlarının buruşması ve kaşların birleşmesi şekilde kendini göstermektedir.
Bu aydan itibaren bebeğinizde beklenilenin dışında olaylar olduğunda şaşırma ve sevinç ifadeleri de gözlemlenmeye başlar. Bebekte sevinç, kendini gülümseme veya diğer heyecan/mutluluk ifadeleriyle gösterir.
Bir önceki dönemde başlayan kahkaha atma bu dönemde de devam etmektedir.
