13-15 Ay Bebeklerde Özbakım
Giysi tercihinde bulunur.
Bebeğin üzeri değiştirileceği zaman mevsime uygun iki ya da üç farklı kıyafet çocuğa sunularak arasından seçim yapması istenebilir. Böylelikle bebeğe yetişkin kontrolünde tercih ettiği giysiyi giymesi için fırsat tanınmış olur.
Yemek sırasında kendi başına sandalyede oturur.
Bebeğin yemek yerken kucakta değil, sandalyede oturmasına fırsat tanınmalıdır.
Kulplu bardaktan yardımsız sıvı içer.
Bebek su içmek istediğinde, su biberonla değil, bardakla bebeğe verilmelidir. Bardaktan su içmeyi bu dönemde gerçekleştirebilir.
Kaşıkla kendini besler.
Bebek tabaktan kaşıkla aldığı yiyeceği bir hamlede ağzına götürür. Bu nedenle kaşıkla yemek yemesi için bebeğe fırsat sunulmalıdır.
Çatalı yardımsız kullanır.
Bebeğin yiyecekleri çatalla yemesi sağlanır.
Yetişkin yardımıyla ellerini suyun altına tutarak el yıkamayı taklit eder.
Bebek yemeklerden önce ve sonra, tuvaletten sonra yetişkin ile birlikte lavaboya götürülür. Bir basamak ya da taburenin üzerine çıkarılır. Önce yetişkin ellerini ovuşturarak suyun altında sabun ile yıkar. Sonra bebeğe yardımcı olarak onun el yıkama alışkanlığı kazanmasını sağlar.
16-18 Ay Bebeklerde Özbakım
Yardımla elbiselerini çıkarır.
Bebek giysilerini çıkarırken yetişkin ”Şimdi ceketinin kolunu çıkart” gibi sözel yönergeler vererek bebeğin bu işleme yardım etmesine olanak tanır.
Büyük tuvaletinin (gaita) geldiğini belli eder.
Büyük tuvaletinin ( gaita) geldiğinde huzursuzlanarak, saklanarak, kızararak, yüz ifadesindeki değişiklikle belli ettiğinde yetişkin sözel ifadelerle bebeği tuvalete yönlendirir. Bu süreç bu şekilde devam ettiğinde, her büyük tuvaleti geldiğinde yetişkine haber verme davranışı göstermeye başlar.
Macunsuz diş fırçasıyla dişini fırçalamaya çalışır.
Yetişkin diş fırçalama sürecinde bebeğe uygun olacak diş fırçası vererek onun da dişlerini yetişkin gibi fırçalamasını teşvik edebilir. Bu dönemde bebeğe diş fırçası macunsuz olarak verilmelidir. Yirmi ikinci aydan sonra diş macunu kullanılmaya başlanabilir.
Saçını tarar.
Bebeğe zarar vermeyecek nitelikte olan tarak vererek saçını taraması sağlanmalıdır
Ağzını siler.
Yemek yedikten sonra bebeğe peçete verilerek yemek sonrasında ağzını silmesi gerektiği anlatılır. Ağzını peçete ile silen yetişkin bu esnada “Bak ……….. yemeğimi yedim ve ağzımın temiz olması için peçete ile ağzımı siliyorum” gibi cümleler kullanmalıdır.
Yardımla ayakkabısını çıkarır.
Yetişkin, bebeğin kendi ayakkabısını çıkarması için fırsatlar tanımalıdır. Yetişkin bebeğin ayakkabısını çıkarmamalıdır
Farklı türdeki besinleri ayırt eder.
Bebeğe farklı türde besinler tanıtılarak ve tattırılarak farklı besinlerin olduğu gösterilmeye çalışılır. Daha sonra farklı besinler sunularak bebeğin seçim yapması desteklenir.
*Hep A, DaBT-IPA-Hib (RAPEL), OPA (difteri, tetanoz, boğmaca, çocuk felci ve menenjit) aşılarının tekrar dozuyla A tipi sarılık aşısının 2. Dozu yaptırılmalıdır.
*18. Ayda doktor kontrolü yaptırılmalıdır.
19-21 Ay Bebeklerde Özbakım
Altı ıslandığında haber verir.
Bebek altını ıslattığı; huzursuzlanma, bezini çekiştirme gibi davranışlarla gösterir. Yetişkin, bebeğin bu ihtiyacına anında gidermelidir
Önü açık üst giysilerini çıkarır.
Bebek üzerindekileri çıkarırken, önü düğmeli ya da fermuarlı üst giysileri yetişkin tarafından açılmalı ve bebeğin giysiyi çıkarmasına fırsat verilmelidir.
Sofra kurallarına uyar.
Bebeğe sofrada bazı kurallar olduğu basit bir şekilde gösterilerek anlatılır.
Yemek tercihi yapar.
Bebeğe yetişkin tarafından iki ya da üç çeşit yemek seçeneği sunularak bu seçeneklerden birini seçmesi sağlanır. Böylelikle bebek yetişkin kontrolünde yemek tercihini yapmış olur.
Doyduğunu belirtir.
Bebek yemek yerken doyup doymadığı ile ilgili konuşmalar yapılarak bebeğin sözel olarak doyduğunu söylemesi beklenir.
Yumuşak kabuklu meyveleri eliyle soyar. ( mandalina, muz )
Bebeğe mandalina, muz gibi yumuşak kabuklu meyveler verilerek bu meyveleri eliyle soyması sağlanabilir.
Kabuksuz kuruyemiş yer.
Bu dönemde bebek fındık, fıstık gibi kolay soyulabilen kuruyemiş yer. Bu nedenle bebeğe bu farklı tatlar sağlanarak farklı besinler alması sağlanabilir. Bebeğe bu tür kuruyemişler boğulma ya da tıkanmalara neden olabileceği için yalnızken verilmemelidir.
Dondurma vb yiyecekleri yalayarak yer.
Bebeğe dondurma gibi yiyecekler yemesi için fırsatlar tanınarak kaşık, çatal, biberon dışında farklı yeme şekilleri de denettirilebilir.
22-24 Ay Bebeklerde Özbakım
Giysilerini (lastikli pantolonunu) çıkarır.
Bebeğin giysileri çıkarılırken kendisine fırsat tanınarak, soyunması desteklenir.
Giysilerini yardımla giyer.
Yetişkin, bebeğe giysilerini giyme konusunda yardımcı olmalıdır. Yardımın miktarı bebeğin ihtiyacına göre azaltılmalı veya artırılmalıdır.
Sıvıları pipetle içer.
Biberon ve bardaktan sonra bebek için farklı bir deneyim olacak olan pipet deneyimi bebeğe bu dönemde yaşattırılabilir. Bebeğe meyve sularını, sütü pipetle içmesi için fırsat tanınabilir.
Çekirdekli yiyeceklerin çekirdeğini çıkarır.
Bebeğe kabak çekirdeği, kayısı, kiraz gibi çekirdekli yiyecekler bu dönemde sunulabilir.
Babinski refleksi kaybolur.
Babinski refleksinin 24.aydan sonra devam etmesi nörolojik bir bozukluk olduğunun göstergesidir. Doktora yönlendirilmelidir.
Altı ıslanmadan tuvalet ihtiyacını belirtir.
Tuvalet eğitimi için bebeğin hazır oluş kriterleri gözlenir. Bunlar bebeğin en az 2 saat kuru kalabilmesi, yürüme, oturma, çömelme becerisini kazanmış olması, giysilerini çıkarma becerisini kazanmış olması, altını ıslattığını belirtebilmesi, sıkılmadan 5-10 dk tuvalette oturabilmesidir. Bebek tuvalet alışkanlığını kazanana kadar her gün belli saatlerde bu işlem tekrar edilir.
*24.Ayda doktor kontrolü yaptırılmalıdır.
